Puasa ganti (qada) adalah kewajipan bagi mereka yang meninggalkan puasa Ramadan atas sebab tertentu seperti sakit, haid, atau musafir. Salah satu persoalan yang sering timbul ialah bolehkah niat puasa ganti dilakukan selepas Subuh?
Hukum Niat Puasa Ganti Selepas Subuh
Dalam Islam, niat adalah syarat utama bagi sahnya ibadah, termasuk puasa. Bagi puasa wajib seperti puasa qada, niat mesti dilakukan sebelum terbit fajar (sebelum waktu Subuh) berdasarkan hadis Rasulullah SAW:
"Barang siapa yang tidak berniat puasa sebelum fajar, maka tiada puasa baginya."
— (Hadis Riwayat Abu Dawud, Tirmizi, dan Ibnu Majah)
Berdasarkan hadis ini, ulama mazhab Syafi'i, Maliki, dan Hanbali berpendapat bahawa niat puasa ganti tidak sah jika dilakukan selepas Subuh, kerana ia tergolong dalam puasa wajib yang memerlukan niat pada malam sebelumnya.
Jenis Puasa yang Boleh Berniat Selepas Subuh
Walaupun puasa qada memerlukan niat sebelum Subuh, ada beberapa jenis puasa yang boleh diniatkan selepas Subuh, iaitu:
Puasa Sunat
- Dalam mazhab Syafi’i, seseorang boleh berniat puasa sunat selepas Subuh selama belum makan, minum, atau melakukan perkara yang membatalkan puasa.
- Contohnya, jika seseorang tidak berniat puasa Dhuha dan hanya berniat selepas terjaga pada pukul 9 pagi tanpa makan atau minum, puasanya tetap sah.
Puasa Mutlaq (umum)
- Puasa yang tidak terikat dengan waktu tertentu, seperti puasa sunat tanpa sebab khusus.
Kesimpulan
Puasa ganti tidak boleh diniatkan selepas Subuh kerana ia adalah puasa wajib yang memerlukan niat sebelum fajar. Jika terlupa berniat pada malam sebelumnya, puasa tersebut tidak sah dan perlu diganti pada hari lain. Walau bagaimanapun, bagi puasa sunat, niat masih boleh dibuat selepas Subuh asalkan belum melakukan perkara yang membatalkan puasa.
Untuk mengelakkan masalah ini, amalkan niat sekali gus untuk beberapa hari bagi mereka yang ingin menggantikan puasa secara berturut-turut. Contohnya:
"Sahaja aku berpuasa esok hari dan hari-hari berikutnya kerana qada puasa Ramadan kerana Allah Ta’ala."
Semoga artikel ini membantu menjawab persoalan tentang niat puasa ganti selepas Subuh. Wallahu a’lam.
